18.Yüzyıl Divan Şiiri Poetikası

Kaynaklarda "Son Klasik Dönem" olarak da adlandırılan 18 yüzyıl divan şiiri, siyasî hayattaki
gerileme ve karmaşaya rağmen önceki yüzyıllarda oluşan şiir anlayışları doğrultusunda bir
gelişme göstermiş, "şiir ve şair asrı" nitelemesini haklı çıkaracak bir çeşitlilik ve zenginlik
sergilemiştir. Yüzyıl şiirinde klasik, bediî, hikemî ve mahallî üslupların etkileri görülmekle
birlikte, halk deyimleriyle ifadelerine yaslanan, sade, külfetsiz, konuşma dilini esas alan,
gerçekçi ve somut anlatımın öne çıktığı mahallî üslup, Nedîm'in katkılarıyla etkisini iyice
artırmıştır.
18 yüzyıl divan şiirinin genel poetikasını belirleme adına ele aldığımız bu çalışmada, örneklem
olarak seçtiğimiz yedi şairin (Arpaemînizâde Sâmî, Edirneli Kâmî, Esrâr Dede, Nedîm, Seyyid
Vehbî, Şeyh Gâlip, Vahîd Mahtumî) divanlarını incelediğimizde, onların poetik birçok konuda
görüş belirttikleri, tespit ve değerlendirmelerde bulundukları görülmüş, bu görüşlerin bir araya
getirilmesi hâlinde onların bireysel poetikalarına dair çok önemli sonuçlara ulaşılabileceği
anlaşılmıştır. Aynı geleneğin ve aynı yüzyılın temsilcisi olan bu şairlerin bireysel poetikaları tek
tek incelendiğinde ise üzerinde durulan poetik konularda çoğu zaman benzerlik olduğunu
söylemek mümkün olmakla birlikte konulara bakışta, bunlarla ilgili düşüncelerin ifade edilişinde
ise yer yer önemli farklılıklar olduğu anlaşılmaktadır.