Ahmet Ağaoğlu ve Hukuk-ı Esasiye Ders Notları (1926-1927)

Bu kitapta, Cumhuriyet döneminin ilk Anayasası olan 1924 Anayasasının yapımında bizzat yer almış, sonra da 1925te açılan Ankara Hukuk Mektebinde Hukuk-ı Esasiye (Anayasa Hukuku) dersleri vermiş olan Ahmet Ağaoğlunun (1869-1939) ders notları tarihsel ve entelektüel bağlamıyla ele alınıyor. Ahmet Ağaoğlunun 1925-6 akademik yılına ait birinci sınıf ve 1926-7 akademik yılına ait ikinci sınıf Hukuk-ı Esasiye ders notları, şimdiye kadar yalnızca Osmanlıca bilenlere açıktı. Devletin yapısı, güçler ayrılığı, egemenlik, özgürlükler gibi temel konularda dünyadan karşılaştırmalı örneklerle işlenmiş bu ders notlarının yaygın dolaşımda bulunmaması bir eksiklikti. Bu kitap, söz konusu eksikliği gidermeyi amaçlıyor. Ağaoğlunu 1930, yani Serbest Fırka dönemi ve sonrasında yazdıklarıyla tanıyanlar için 1926-7 Hukuk-ı Esasiye notları iyi bir yeniden düşünme vesilesidir. Diğer yandan Ağaoğlunun dersleri, Türkiyede Takrir-i Sükûn dönemine denk geldiğinden, okuyucular, derslerde işlenen konuların bu siyasal bağlamda hayli ilginç olduğunu fark edeceklerdir. Kısacası, sözlük, kaynakça ve 1924 Anayasası (Kanun-ı Esasi Encümeni teklifi, Anayasa metni, 1945 versiyonu ve 1952 versiyonu) metniyle birlikte bu kitap yalnızca Ağaoğluyla ilgilenenler için değil; hukuk ve hukuk tarihi, yüksek öğretim tarihi, siyaset bilimi araştırmacıları ve nihayet erken Cumhuriyet dönemiyle ilgilenenler için de verimli bir kaynak olacaktır. Osmanlıca metinleri derleyen, transliterasyonunu yapan, ders notlarını tarihsel ve entelektüel bağlamıyla tartışan Yrd. Doç Dr. Boğaç Erozan, İstanbul Bilgi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesidir.