Bektaşilik Alevilik Mevlevilik Masonluk

Bektaşilik, XIII. Yüzyılda Hacı Bektas Velinin kurduğu, daha çok ortamsal (dünyevi) düşünceyi önde tutan, insanların özdeş inanç çevresinde birleşerek kardeşlik, mutluluk, eşitlik ve özgürlük havası içinde yasamalarını amaçlayan, insanlar arasında ayırım gözetmeksizin karşılıklı sevgi ve saygıya dayanan bir birlikteliğe önem veren yetkili bir tarikattır. Mevlevilik, Mevlana Celalettin-i Ruminin oğlu Sultan Veledin XIII. Yüzyılda Anadoluda kurduğu ask, musiki, sema ve zikre dayanan, sürekli devinim ve gelişme yanlısı, yaradılmısların en yücesi olan insanı Tanrıdan bir parça olarak kabul eden gerçek bilgiyi geçerli sayan, insancıl ve hoşgörülü olmayı öğütleyen, doğruluğa, iyiliğe, kardeşliğe önem veren bir tarikattır. Masonluk, gerçeği araştırıcı nitelikte çalışmalar yapan ve bu nedenle akılcılığı bilimsel bir yöntem olarak benimseyen ve özellikle insana değer veren bir düşünce dizgesidir. Her sorunu akılcı yollarla, özgürce ve iyilikle çözümlemeyi öngören, insanlar arasında gerçek anlamda evrensel bir birlik ve kardeşlik sağlamaya çalışan, bilgisizliği, bağnazlığı ve tutkuyu yeren, sürekli iyiliği, doğruyu, güzeli ve gerçeği araştıran bir oluşumdur. Bektaşilik, Mevlevilik, Masonluk ve kitapta dip not olarak açıklanan, ayrıca kitabın sonuna eklenen sözlük ve şiirlerle belirtilen Alevilik arasında düşünce ve inanç bakımından birtakım benzerliklerin bulunduğu kesindir. Ortak yönlerine gelince, temel düşünce insan sevgisidir.