Bir Şehir Kurmak: Ankara 1923-1933

"Yeni toplumun gereksindiği "yeni konut" nedir, nasıl elde edilmiştir?
Teba kültüründen yurttaş haklarına geçilirken 'yeni insanların' şehrin
sakinleri olarak yarattıkları barınma kültürünün özellikleri nelerdir?
Siyasetçiler, mal sahipleri, plancılar, mimarlar, müteahhitler,
entelektüeller barınma kültürünü, bizatihi kendi barınma
gereksinimleri üzerinden nasıl belirlemişlerdir? 'Yeni toplum' ufukta
belirirken, planlı çevrenin toplumsal dinamikler içinde erimesi ve tarih
yazımında boşluklar oluşması doğal mıdır?" sorularına yanıt aranmış
ve yeni bir tarihçilik alanı, beşeri tarihin mekânsal ilişkisiyle birlikte
ortaya konmuştur.
Ankara tarihinin en az bilgi sahibi olduğumuz bu dönemine ilişkin
araştırma, bugüne kadar gözardı edilen belgelere tekrar bakılarak,
oluşmuş tarih yazımı malzemesi başta olmak üzere, özgün plan
paftaları, tapu kadastro belgeleri ve 2000'li yıllarda artan koleksiyon
varlığı ve gelişen arşivlerdeki bilgi birikimiyle kartpostal-fotokart ve
albümlere dayalı olarak serimlenmiştir. Yöntemin kendisi de yenilikçi
bir sayısal değerleme ve mikro tarih çalışması altlığı oluşturarak, yeni
şehir yapı ve mekânlarının bütüncül ürün olarak yeniden ele
alınabilmesini sağlamıştır.
Ortaya çıkan, bugüne kadar hiç tanımadığımız, yeni, yenilik arayışını
cesurca sergileyen, cömert, sözünü esirgemeyen ve yaranmaya
çalışmayan, müdanasız bir Ankara'dır. 1923-1933 Ankarası'ndan
kentsel genetik, mimari arketipler, biçemsel deneyim, yerel yönetsel
işleyimler anlamında öğrenilecek çok değer var.
Sergi ve Kitap, döneme ilişkin bildik Ankara görselleri yerine, birinci el,
özgün ve yeni üretilen görseller kullanmaktadır. Sergi ve Kitapta
ilkesel olarak eski / yeni karşılaştırmaları başta olmak üzere, nostalji
üreten yöntemler özellikle kullanılmamakta; dönemi
anlamak/anlayabilmek için empati araçları kurulmaktadır.
Bilinmektedir ki, nostalji yabancılaşmayı yaratır, yabancılaşma ise
romantik kaçışa ve sorumsuzluğa yol açar.
Sergi ve Kitap, bir araştırma projesi olarak, şehrin modern tarihine
katkıda bulunmayı ve bir "Ankara Şehir Müzesi" kurma düşüncesini
tetiklemeyi hedeflemektedir.