Çocuk Hukuku

İÇİNDEKİLER


Kısaltmalar XI


Genel Kaynaklar XII


BİRİNCİ BÖLÜM


GENEL BİLGİLER - TEMEL KAVRAMLAR -


BAŞLICA KAYNAKLAR - TARİHÇE


§ 1. Çocuk Hukukunun Konusu ve Özellikleri 1


Çocuk Hukuku Nedir? 1


Konunun Çekiciliği 2


Konunun Çektiriciliği 3


Etimolojik ve Sosyolojik Anlamda Çocuk 3


Çocuklar Niçin Korunmalıdırlar? 4


Korumaya Karşı Çıkanların Yanıltmacaları 5


Çocukları Korumanın ve Pusatlandırmanın Değişik Yolları 6


Çocuk Haklarının Anlamı ve Önemi 9


Korunacak Çocuğun Hukuksal Profili 10


§ 2. Çocuklukta Önemli Yaş Basamakları 12


§ 3. Çocuk Haklarının Tarihsel Gelişimi 15


Sosyal Gelişmenin Dinamikleri 15


Tarıma Bağlı Toplumda Ata Erki 16


Sanayi Toplumunda Değişenler 17


Bilimdeki Patlama 20


Uluslararası Hukukta Gelişmeler 23


Ulusal Hukuklarda Gelişmeler 24


Türk Hukukunda Gelişmeler 26


§ 4. Ülkenin Güncel Yaşam Gerçeğinde Çocuk Hakları 29


Acı İstatistikler - Acıklı Gerçekler 29


Çıkış Yolu 32


§ 5. Anayasada Çocuk Hakları 35


Anayasa 35


Temel İlkeler 35


Temel Haklar 37


Temel İlkelerin ve Hakların Güçlü ve Zayıf Yanları 38


Temel Hakların Kullanılmasında Sınır, Özellikle Yaş Sınırı 39


Anayasal Ana Baba Hakkı 43


§ 6. Uluslararası Anlaşmalarda Çocuk Hakları 45


Uluslararası Anlaşmaların Özellikleri 45


Çocuk Hakları Sözleşmesi 49


Çocuk Hakları Sözleşmesinde Temel İlkeler ve Haklar 51


Öteki Önemli Anlaşmalar 54


§ 7. Çocuklara Ayrımcılık Yapma Yasağı 60


§ 8. Çocuk Hukukunda Çocuk Yararının Önceliği 65


§ 9. Çocuğun Kendisiyle İlgili İşlerde Söz Sahibi Olma (Katılım) Hakkı 68


İKİNCİ BÖLÜM


KAMU HUKUKUNDA ÇOCUĞUN KORUNMASI


§ 1. Çocuğun Kötü Muameleye Karşı Korunması 71


§ 2. Çocuğun Baştan Çıkma Tehlikesine Karşı Korunması 78


§ 3. Suçlanan Çocuğun Sanık ve Hükümlü Olarak Korunması 83


ÜÇÜNCÜ BÖLÜM


MEDENİ HUKUKTA ÇOCUĞUN KONUMU


§ 1. Çocuğun Hak ve Fiil Ehliyeti 88


I. GİRİŞ: MEDENİ HUKUKUN ÇEVRESİ 88


II. HAK EHLİYETİ SOYUTLAMASI 89


III. KİŞİLİĞİN BAŞLANGICI 90


IV. HAKLARI KULLANMA (FİİL) EHLİYETİ 92


V. ÇOCUĞUN BAŞKASINA ZARAR VERİCİ EYLEMİNDEN ÖTÜRÜ


SORUMLULUK 100


§ 2. Çocuğun Kişiliğinin Korunması 102


§ 3. Çocuğun Hukuksal Kimlik (Statü) Özellikleri 107


Ad 107


Yerleşim Yeri 108


Vatandaşlık 109


Hısımlık 109


Cinsiyet 111


Nüfus Kayıtları 111


Nafaka Alacaklılığı 112


Mirasçılık 113


§ 4. Çocuğun Nişanlanması ve Evlenmesi 116


I. NİŞANLANMA 116


II. EVLENME 118


§ 5. Özel Çocuk Hukuku: Çocukla Ana Babası Arasındaki İlişkiler 121


I. Giriş: Genel Bilgiler 122


Ana Konu: Çocukluk İlişkisi (Soybağı) 122


Temel Kaynak: Medeni Kanun 123


Medeni Kanunun Aile Hukuku Kitabının Özellikleri 123


Çocukluk İlişkisinin Kurulması ve Kaldırılması 125


Yeni Medeni Kanunun Çocuklarla İlgili Düzenlemesinin Eleştirisi 127


En Önemli Yenilik: Evlilik Dışı Çocuklara Karşı Ayrımcılığın Giderilmesi 140


Temel Kavramlar: Hısımlık, Soybağı, Çocuk, Ana, Baba, Velayet 142


Özel Çocuk Hukukunun Başlıca Davaları 151


Soybağı Davalarının Özellikleri 153


Özel Çocuk Hukuku Davalarına Bakan Özel Mahkeme: Aile Mahkemesi 155


Bilimsel Gelişmelerin Özel Çocuk Hukuku Uyuşmazlıklarına Olumlu ve


Olumsuz Etkileri 156


Özel Çocuk Hukukunun Özellikleri ve İlkeleri 158


Kamusallık 158


İstikrar 159


Tip Sıkılığı 160


Şekilcilik 162


Çocuk Yararının Önceliği 162


Yeni Çocuk Hakları: Kimlik ve Katılım Hakkı 163


Aile Haklarının, Özellikle Velayet Hakkının Özelliği 164


II. Çocukla Ana Arasındaki Soybağı 165


III. Çocukla Baba Arasındaki Soybağı 168


IV. Çocuğun Anasıyla Evli Olan Erkek İçin Babalık Karinesi 170


Babalık Karinesinin Anlamı ve Önemi 170


Kuşkulu Karineler: Karineler Çakışması ve Gaiplik Çıkmazı 173


V. Babalık Karinesinin Çürütülmesi: Soybağının Reddi 176


Ancak Dava Yoluyla Kullanılabilen Bir Hak 176


Soybağının Reddi Davasında İspat Yükünün Ağırlığı 176


Bilimsel Tahlillere Katlanma Ödevi 178


İspat Süreci 179


Yapay Döllemenin Babalık Karinesi Açısından Yol Açtığı Sorunlar 182


Babalık Karinesinin Zayıflaması: Soybağının Kolay Yoldan Reddi 185


Soybağını Kimler Reddedebilirler? 187


Ehliyetsizlerin Soybağını Ret Hakları 192


Soybağının Ret Davası Kim(ler)e Karşı Açılır? 192


Soybağını Ret Davasını Açma Süresi 193


Soybağını Ret Hakkının Sürenin Kaçırılması Dışında Etkisizleşmesi 195


Soybağının Reddinin Sonuçları 196


VI. Ana ile Babanın Çocuğun Doğumundan Sonra Evlenmeleri Üzerine


Soybağının Düzelmesi 199


Kendiliğinden Düzelme 199


Soybağının Düzelmesine İtiraz 201


VII. Evlilik Dışı İlişki Ürünü Çocuğu Tanıma 203


Tanımanın Niteliği ve Koşulları 203


Tanımanın Süresi 205


Kimler Tanıyabilirler? 206


Kimler Tanınabilirler? 206


Formalite 207


Ölüme Bağlı Tanıma 207


Tanımanın Etkileri 207


Tanımanın Hükümsüzlüğü 208


Hükümsüzlüğü İleri Sürme Süresi 210


VIII. Babalık Davası 211


Davanın İşlevi 211


Babalık Davasında Davacılar ve Davalılar 213


Babalık Karinesi - İspat Yükü 214


Davalı Erkeğin Savunmaları 216


Babalık Davasında Süre 217


Hükmün Sonucu 219


IX. Evlat Edinme 219


Evlat Edinmeyle Oluşan Soybağının Özellikleri 219


Evlatlık, Besleme, Korunmaya Muhtaç Çocuk, Üvey Çocuk 220


Evlat Edinmenin Yararları ve Sakıncaları 221


Yeni Medeni Kanun'da Köklü Değişiklikler 223


Kimler Kimleri Evlat Edinebilir? 224


Evlat Edinen Kişinin Ehliyeti 225


Evlatlığın Ehliyeti 226


Tek Başına ve Birlikte Evlat Edinme 226


Küçüklerin Evlat Edinilmesi 228


Küçüğün Ana Babasının Oluru 228


Ergin Kişilerin Evlat Edinmesi 230


Evlat Edinmede Aracılık 230


Evlat Edinmenin Formalitesi 231


Evlat Edinmenin Hükümleri 231


Evlat Edinmede Gizlilik 233


Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması 234


Evlatlık İlişkisinin Kaldırılması Davasının Açılabileceği Süre 236


Evlatlık İlişkisinin Sona Ermesinin Sonuçları 236


Soybağı İlişkilerinin Şematik Özeti 237


X. Soybağının Genel Hükümleri 238


Çocuğun Soyadı, Vatandaşlığı, Yerleşim Yeri, Hısımlığı, Mirasçılığı 238


Çocukların Yakınlarıyla Kişisel İlişkileri 240


Ana Babayla Çocuk Arasında Karşılıklı