El-Ezkâr (Dualar ve Zikirler) (Ciltli)

Nevevî'nin (ö. 676/1277) zikir ve duâya dâir hadisleri bir araya getiren eseri. Tam adı Hilyetu'l-Ebrâr ve Şiâru'l-

Ahyâr olup 665 (1266-67) yılında kaleme alınmıştır. Nevevî bu eserinde, bir insanın hayatı boyunca karşılaşacağı

çeşitli durumlar ve yapacağı ibadetlerle ilgili olarak topladığı dua ve zikirleri konularına göre on dokuz bölüm, 356

bab halinde sıralamış, ayrıca eserin sonuna genel dualarla ilgili otuz kadar hadis ilâve etmiştir. Günlük hayattaki

çeşitli davranışlar, namaz, zekât, oruç, hac gibi ibadetler, cihad, sefer, evlenme gibi olaylarda yapılması uygun

olan dua ve zikirleri verirken yer yer hadisleri açıklamış, hadis ilimleriyle ilgili bilgiler vermiş, fıkhî kaidelerden ve

ahlâk kurallarından bahsetmiştir. el-Ezkâr'daki hadislerin seçiminde Buhârî ve Müslim'in el-Câmiu's- sahih'leriyle

Ebû Dâvûd, Tirmizî ve Nesâî'nin es-Sünen'leri esas alınmış, bu arada diğer hadis kitaplarına da başvurulmuş,

Nevevî'nin ifadesine göre cüzler ve müsnedlerdeki hadislere çok az yer verilmiştir. Umumiyetle sahih hadisler

tercih edilmekle beraber sahih hadis bulunamayan konularda bazen zayıf hadisler de alınmış, fakat çok defa

bunların zayıf olduğu belirtilmiştir. Seçilen hadislerin kolay anlaşılır olmasına dikkat edilmiş, eserin hacmini

büyütmemek için rivayetlerin senedleri verilmemiştir. Genellikle hadislerin başında, bazen de sonunda kaynakları

ve sağlamlık dereceleri kaydedilmiş, Buhâri ve Müslim'den nakledilen hadislerin sıhhat derecesine işaret etmeye

gerek görülmemiştir. Tirmizî'nin es-Sünen'inden alınan hadislerin sağlamlık derecesinin tespitinde ise onun bu

konudaki görüşleri esas alınmıştır. Okunmasında güçlük bulunan kelimelerin nasıl okunacağı belirtilmiş, garîb

kelimeler açıklanmış ve bunlar hakkında çeşitli âlimlerin görüşleri zikredilmiştir. Bu arada konuyla ilgili âyetler,

sahabe ve tabiîn sözleri nakledilmiş, diğer bazı kitaplardan bilgiler aktarılmıştır. Bazı konularda Şerhu'l-Mühezzeb,

Şerhu Sahihi Müslim gibi kendi kitaplarına atıflar yapan Nevevî uzun babları kendi içerisinde fasıllara ayırmıştır.