Ene'l-Hak Şehidi Hallac-ı Mansur Tavasin

Hallâc-ı Mansur, İslam tasavvuf felsefesini o bilinen durağan yapısını temelinden sarsan, ona yeni aktivite, yeni biçimler, yeni görevler, yeni işlevler yükleyen bir dehadır.

Tahrip edilmiş birçok yazılı kaynaklar, Hallâc-ı Mansur gerçeğini her türlü karalamalara rağmen yok edememiştir. Bütün tahribatlara rağmen Hallâc-ı Mansur düşüncesi günümüze dek gelmiştir.

Hallâc, Ene-l Aşk şehidi geleneğinin piri olarak kabul edilir. Aşk şarabı içen Hallâc, sarhoşluk halinde Ene-l Hak-Ben Hakkım deyip kendinden geçer ve Birliğe ulaşır. Nefsini öldürerek ebedi birlikle arasındaki perdeyi kaldırmayı prensip edinen sufiler de Hallâc'ın bu düşüncesini benimsemişlerdir.