Hidayet Rehberi İhya'nın Anahtarı

'Başlangıçlar, nihâyetlerin tecelli ettiği yerlerdir. Kimin bidâyeti Allah ile olursa nihâyeti de O'nunla O'na doğru olur.' der bir arif. İyi bir başlangıç yapabilmek ya da manevî bir yolun yolcusu olabilmek ise ilimle mümkündür. Ancak ilim kendi başına yeterli değildir. Çünkü Mevlânâ'nın ifade ettiği üzere gül ve dikenin topraktan gelmesi gibi hidâyetin yanısıra dalâlet de ilimden kaynaklanır. Bu noktada bir rehber niteliğinde olan bu eser (Bidâyetü'l-hidâye: Hidâyet Rehberi); ilmi, kuru bir yük olmanın ötesinde amelî bir boyuta taşımak ve ilim ile hidâyet arasındaki ilişkiyi muhkem bir yapıya kavuşturmak için başvuru kitabı olabilecek bir içeriğe sahiptir. Kitabı yayına hazırlayan Veysel Akkaya'ya ait kapsamlı bir giriş yazısının yer aldığı kitap üç kısımdan oluşmaktadır. "Tâatler" ismini taşıyan ilk bölümde Gazâlî, kişi ile Allah arasındaki ilişkiyi sürekli bir huzurda (Allah'ın huzurunda) bulunma durumuna dönüştürmeye yönelik olarak, ibadetleri "âdâb" merkezli ele alıyor. İkinci kısımda ise bu huzurda bulunmanın sürekli bir bilinç hâline dönüşmesini engelleyen günahlardan nasıl sakınılması gerektiği üzerinde duruyor. Son kısımda ise "Ben beni zikredenlerle birlikte olurum" ayeti doğrultusunda Allah ile olan sohbetin âdâbı ele alınmaktadır. Görüldüğü gibi eser, muhteva açısından oldukça zengindir. Konular fıkıh ve tasavvuf bütünlüğü içerisinde yazıldığı için, klâsik ibadet anlatımlarından farklılık arzetmekte, bu da ona ayrı bir değer kazandırmaktadır. İmam Gazâlî tarafından, İhyâ'yı okumaya başlamadan önce okunması gerektiği tavsiye edilen bu kitap kısaca, takva ölçüsünde bir hayat sürdürmek için gerekli ön hazırlakları anlatmaktadır.