Koçgiri İsyanı _{Sosyo - Tarihsel Bir Analiz}

Koçgiri Aşireti'nin merkezi olarak bilinen Sivas-Ümraniye'de 6 Mart

1921'de yaşanan birtakım "asayişsizlik" olaylarını haber alan Ankara

hükümeti asayişi tesis etmek ve olayların büyümesini önlemek

amacıyla bölgede örfi idare ilan etmiş, Nurettin Paşa kumandasında

bir ordu görevlendirerek bölgeye göndermişti. Bastırma harekâtı

sırasındaki yoğun şiddet uygulamaları, yapılan şikâyetler sonucu

Meclis'in de gündemine alınmış ve durumu yerinde incelemek,

olayların faillerinin ve askerî harekât sonrasında meydana çıkan elim

tabloda sorumluluğu bulunanların tespiti için "Koçgiri Tahkikat Heyeti"

ismiyle bölgeye bir kurul yollanmıştı.

Dilek Kızıldağ Soileau tarihe "Koçgiri İsyanı" olarak geçen, gerek resmî

tarihin gerek Kürt milliyetçi tarih yazımının önemli duraklarından biri

olan Koçgiri İsyanı'nı birçok boyutuyla, kapsamlı bir biçimde ele alıyor:

"Kürt devleti kurmak için girişilen bir Kürt isyanı" olup olmadığını, Alevi

Kürtlerin olaylara dahlini, olayların "isyan" niteliği taşıyıp taşımadığını

inceliyor. Bunu yaparken tarihsel, sosyal ve kültürel arka plana olduğu

kadar resmî belgelere de bakıyor.

Koçgiri İsyanı, Meclis Arşivi'ndeki "Koçgiri Hadisesine Dair Heyet-i

Tahkikiye Raporu"nun tamamının edinilerek kullanıldığı ilk akademik

çalışma.