Mehmet Akif Ersoy _{Kronolojik Hayat Hikayesi}

Âkif hakkında yazılan ilk kitap Süleyman Nazifin kaleme aldığı Mehmed Akif, Şairin Zatı ve Asarı Hakkında Bazı Malumat ve Tetkikat isimli eserdir. 1924 yılında yayımlanan bu eserden sonra Âkifle ilgili gerek yakın dostları gerekse edebiyat araştırmacılarınca çok sayıda eser yayımlandı. Âkif, Türk düşünce ve sanat hayatının hâlâ tartışmasız en önemli ismi olduğu için bundan sonra da onunla ilgili kitaplar şüphesiz ki yazılmaya devam edecektir. Mehmet Âkifin, hakkında çok sayıda kitap yazılan şairlerin başında gelmesi, onun hem önemli bir şair hem de yaşadığı devre tanıklık eden bir münevver oluşuyla ilgilidir. O, aynı zamanda bir mütefekkirdir. Durum böyle olunca, onu yakından tanımak, anlamak çok yönlü kitap çalışmalarını gerekli kılmıştır.Bu kitapların her birinde Âkif, biyografi, monografi, hatırattarzında değişik anlatım yöntemleriyle anlatılmıştır. Doğru olan da budur. Zira, Âkif gibi bir devrin tanığı, güçlü bir fikir, sanat ve aksiyon insanının, fikirleriyle hâlâ gündem oluşturan birinin çok farklı tekniklerle anlatılması bir zarurettir. Böylece Mehmet Akifi tanımak isteyenler onu daha yakından tanıma imkânı bulabilir.Bu kitapta Âkif, farklı bir yöntemle ele alınıyor. Şahsi, edebi ve fikri hayatı, yaşadığı devrin olaylarını da içine alacak şekilde belli bir zaman sırasına göre anlatılıyor. Böylece Âkifin hayat seyri, doğumundan vefatına kadar bir bütünlük içinde veriliyor. Bu teknik kronoloji yöntemidir. Bilindiği gibi Fransızcası chronologie olan Türkçede kronoloji olarak yazılıp okunan bu kelime Türkçede zaman bilimi, zaman dizini olarak karşılanmaktadır. Bu yöntemle kronolojiye konu olana kişinin hayatı yahut devrin olayları zaman sırısana göre anlatılır. Kronolojik anlatım yönteminin en önemli yanı ise, anlatıma konu olan kişi veya dönem hakkında bütüncül bir bilgi ve fikrin oluşumunu sağlamasıdır. Bu yüzden kitapta sadece Âkifle ilgili olaylara değil devrin olaylarına ve bu olayların aktörleri durumundaki kişilere de yer verilmiş. Böylece ortaya Âkifi devri ve sosyal çevresi içinde bir bütünlük içinde ele alan bir eser meydana getirilmiş. Kitapta kronoloji dışında bir metne de yer verilmiş. Bu metin, Mehmet Âkifin vefatına yakın bir zamanda Nevzat Ayasın Âkifle yaptığı bir mülakatın zaptıdır. Bu metinde Akifin kendi diliyle kendi biyografisi anlatılmaktadır. Metnin bu özelliği bu çalışmayı tamamlayıcı nitelikte olması bakımından çok önemlidir. Kitabın bir başka özelliği de Âkifle ilgili olarak vefatından günümüze kadar olan gelişmeleri de ele alınıyor olmasıdır. Hatırasına çıkarılan anma pullarından, adına açılan üniversiteye, onunla ilgili olarak zaman zaman yapılan tartışmalara da yer verilmiş olması, bu kitabın Âkifi yakından tanımak adına yapılan çalışmalara önemli bir katkı sağlayacağı muhakkaktır.