Mezhepler Tarihi

Sekiz büyük İmamın her biri için müstakil olarak yazmış olduğumuz kitaplar, kendisini İslâm Hukukuna vakfetmiş, bu konuda araştırma yapma girişiminde olanlar ve her türlü meraklı okuyucu için oldukça ağır olmuştur. Hem muhteva hem de genişlik açısından çok sayfalı kitaplar olan bu kitapları okumak gerçekten de çok külfetli gelmiştir okuyucuya.. İşte bunun için birçok yakınım ve okuyucu, fevkalade yararlı ve aydınlatıcı buldukları bu İmamların hayatını, daha bir özet biçimde, küçük ebatlı, okuyucuyu sıkmayan vasıfta yeniden derlememi tavsiye ettiler. Müslümanların kolayca genel bir kültür sahibi olmaları için biz de bu tavsiyeleri ve önerileri uygun bulduk. İhtisas sahibi olanlar bütün aradıklarını bulamasalar da, yeniden derleyeceğimiz bu kitaplardan faydalanabileceklerdir. Okuyucunun sabrını zorlamayacak, seviyelerini aşmayacak, ihtisas sahiplerinin de zevk ve şevklerini kırmayacağı, küçümsemeyeceği; az da olsa İslâm kültürüne sahip olanların, özellikle de gençlerin anlamakta zorluk çekmeyeceği bir şekle koyma tavsiyelerine uyarak ilk geniş çaplı kitaplardan işte şimdi elinizde olan biçimde derledik. İÇİNDEKİLER YAZAR HAKKINDA SUNUŞ GİRİŞ 1. BÖLÜM: ALLAH RESULÜ DÖNEMİNDEKİ İÇTİHAT ASHAB DÖNEMİNDE İÇTİHAT ASHABDAN SONRA GELEN NESİL (TÂBİİN) DEVRİNDE İÇTİHAT İCMÂNIN VE ASHAP SÖZÜNÜN DELİL VE HÜCCET OLUŞU MÜCTEHİT DÖNEMİNDE İCTİHAT EHL-İ ŞİA VE HARİCİLERDE FIKIH (HUKUK) - A- SİYASÎ GRUPLAR - Şiiler - Hariciler - Hukuk Okulları Olan Diğer Gruplar B- İTİKADÎ GRUPLAR - Mezhebler Arasındaki İhtilaflar ve Sebepleri - İhtilafın Temel Sebebi - Kuran Konusundaki İhtilaflar - Allah Resulünün Hadisleri Konusundaki İhtilaflar - Rey Hakkındaki İhtilaflar (Ayrılıklar) - İcmâ (Birleşik Kararlar) Üzerindeki Düşünce Ayrılıkları - Medinelilerin İcmâsı - Ashabın Fetvası ve Söyledikleri - Tâbiinlerin Fetva ve Sözleri - Hukuk Okulları Arasındaki Ayrılıkların Etkileri - İslâm Dininin Hükümleri Hangi Amaçları Taşımaktadır' - İslam Dininin İnsan İçin Gerçekleştirmek İstediği Faydalar - İnsan Faydasına Olan Şeylerin Değer Dereceleri - Yükümlülüklerdeki Maslahatların Dereceleri - Faydalının Önündeki Zorlukların Kaldırılması - İnsana Gücünün Üzerinde Bir Mükellefiyet Yoktur İÇTİHAT - Mutlak İçtihat ve Şartları - İçtihatın Önem Sıraları ve Müçtehitlerin Seviye Farklılıkları - Fetva Verecek Kimsede Olması Gereken Vasıflar 2. BÖLÜM: İMAM ZEYD BİN ALİ ZEYNELABİDİN - İmam Zeyd Bin Ali Zeynelabidinin Doğumu ve Gençlik Yılları - İmam Zeyd Siyasî Mücadeleler İçinde - Hişam B. Abdülmelike (Resmi Otoriteye) Karşı Başlattığı İsyan Hareketi - İmam Zeydin Savaşı ve Şehadeti - Savaştan Sonraki Günler - İmam Zeyd Bin Zeynelabidinin Kişiliği ve Karakteri - İmam Zeydin Düşünce Yapısı - Din Usûlû (Akaid)Hakkındaki Görüşleri: - İmam Zeydin Hukuk Anlayışı - İmam Zeyd Hukuk ve Hadisinin Genel Görüntüsü - Zeyde Göre Aklın Yeri - İmam Zeydden Sonra Zeydiyye 3. BÖLÜM: İMAM CÂFER-Î SADIK - Kâinat Bilim (Kozmoloji-Kevniyat) Dalında İmam Câfer - Cifr İlmiyle Alâkası - Çağdaşlarını İlmiyle Besleyen İmam - İmam Câferin Siyasi Kişiliği ve Kanaatları - Câfer-i Sadıkın Kişiliği ve Ahlâkı - Samimiyeti ve İhlası - Basiret ve İlmi - Cömertliği - Affediciliği ve Hoşgörülü Olması - Sabır ve Şükrü - Yiğitliği - Ferâseti, İleri Görüşlülüğü - Heybeti - İmam Câferin İtikadî ve Siyasî Görüşleri - Tevhid Hakkındaki Görüşü - Kader İnancı - Kuran Hakkındaki Düşünceleri - İmam Câfer-i Sâdıkın Hukuk Anlayışı 4. BÖLÜM: İMAM AZAM EBU HANİFE (NUMAN BİN SABİT) - Gençlik Yılları - İlmî Çalışmalara Doğru - Hukukçular Arasında - İmam Azam Tamamen Hukuk İlminin İçinde - Büyük Bir Bilgine Tamamen Bağlanması: - Hukuk Üstadı Ebu Hanîfe - Ebu Hanifenin Ders Verirken Uyguladığı Sistem - Bir Büyük Düşünür ve Tefekkür Adamı Ebu Hanife - İmam Azam Ebu Hanifenin Kişiliği ve Karakteri - Siyasî Olaylar Arasındaki İmamın Tutumu ve Düşünceleri - Siyasî Olaylardaki Tutumu - İmam Azam Ebu Hanifenin Hukuk Alanındaki Görüşleri - Hukukunun En Belirgin Yönleri - Aklî Eksiklik, Yahut Başka Kusurlar Bir Kişiyi Hacr Altına Almayı - Gerektirmez - Borçlu Hacr Altına Alınamaz, Malındaki Tasarruf Hakkından Men - Edilemez - Hanefi Hukukunun Kitap Haline Getirilişi - Hanefî Hukukunun Gelişmesi ve Yayılması - Hanefî Hukukunun Yaygın Olduğu Ülkeler 5. BÖLÜM: İMAM MALİK BİN ENES - Soyu, Doğumu ve Gençlik Yılları - İlmî Tahsili - İlim Öğrenmekteki Gayreti Ve Çalışmaları - Öğrendiği İlimler - İlminden Faydalandığı Bilginler - Reye Dayalı Medine Hukuku - İmam Malik Artık Ders Kürsüsünde - Ders Vermedeki Usulü - İmam Malikin Kişiliği ve Genel Karakteri - Sabır ve Metaneti - Samimiyeti ve Hasbiliği - İmam Mâlikin İhlası - İmam Malikin Kadılara Olan Saygısı - Açık Zihinlilik ve Anlayış Yüksekliği - Saygınlıkk Kazandıran Görüntüsü - İmamın Yaşantısı ve Gelir Kaynağı - Sultanlarla Olan Münasebeti - İlim Haysiyetini Koruma Uğrunda Çektiği Eziyetler - İmam Malikin Vefatı - İmamın İtikat ve Düşünceleri - İman Kavramı Üzerindeki Düşünceleri - Kader Konusundaki Düşünceleri - Büyük Günahlar Hakkındaki Tartışmalar Üzerindeki Kanaatları - Kuranın Yaratık Olup Olmadığı Tartışmasında İmam Malik - Kıyamet Gününde Allahın Görünüp Görünmeyeceği Meselesi Hakkındaki - Tutumu - Siyaset ve Hilafet Konusundaki Düşünceleri - İmam Malikin Hukuku ve Hadis İlmindeki Yeri - Medinelilerin Uygulamalarına Verdiği Önem - Ashap Fetvasına Verdiği Önem - Kıyas, İstihsan ve Maslahat Değerlendirmesi - Zarara Götürdüğü Görülen Şeyin Önünü Tıkamak, Engellemek - Ona Ait Eserler - İmam Malikin Hukukunun Gelişip Yayılması - Malikî Hukuk Okulunun Yayılmış Olduğu Ülkeler 6. BÖLÜM: İMAM MUHAMMED BİN İDRİS EŞ-ŞAFİÎ EL-KUREYŞÎ - Doğumu ve Soyu - Gençlik Yılları ve Yetişme Biçimi - İmam Malikin Yanında Şafiî - Görev Kabul Edişi - Çektiği Eziyetler - Şafiînin Yeniden İlme Yönelişi - İmam Şafiînin Yeniden Mekkeye Dönüşü - İmam Şafiînin Tekrar Bağdata Gelişi - İmam Şafiî Mısırda - Şafiînin İlmi ve Metotu - İlme Yönelişi ve Çağın Şartları - İmam Şafiînin Şahsiyeti ve Karakteri - Şafiînin Hafıza Gücü ve Düşünme Yeteneği - Anlatım ve İfade Gücü - Basiret ve Anlayışı - Samimiyet ve Hasbiliği - İmam Şafiînin Görüş ve Düşünceleri - Siyaset ve Hi