Ölü Canlar

Rus edebiyatının en önemli gerçekçi yazarlarından Nikolay Vasilyeviç Gogol (1809-1852) Ölü Canlar romanını Puşkin'in önerdiği bir konudan yaralanarak yazmıştır. Gogol'un amacı bir destan-roman olarak tasarladığı bu yapıtında Dante'nin İlahi Komedya'sını örnek almaktı. Yayımlayabildiği bölümüyle Ölü Canlar kahramanı Çiçikov'un dolandırıcı kişiliği ve onun ilişki kurduğu toprak sahibi ve bürokrat karakterlerle ancak Rusya'nın feodal yapısının aksaklıklarını eşsiz bir kara güldürü çarpıcılığıyla dile getirdi. Bu bir anlamda onun tasarladığı büyük yapıtın "Cehennem" bölümüydü. Romanın ikinci ve üçüncü bölümlerinde, Çiçikov'un ahlak sahibi bir insan olduğunu göstermeyi de tasarlayan Gogol, bunda başarılı olmadığını anlayınca, üzerinde çalıştığı bölümleri yaktı. Ölü Canlar , yayımlanmış bölümüyle de yalnızca bozuk düzenin acımasız eleştirisi, değilir, insan ruhunun hastalıklı yanlarının acıklı bir güldürüsü olarak da önemini ve güncelliğini koruyor, Melih Cevdet Anday'ın bu başarılı çevirisiyle Gogol'un Türkçe'de de yeniden yaygın bir ilgiyle karşılanacağına inanıyoruz.