Samanişvili'nin Üvey Annesi

Hayatımız trajedi ve komediyle çevrili. Gürcü yazar Davit Kldiaşvili'nin 1896'da yazdığı Samanişvili'nin
Üvey Annesi'nde olduğu gibi. Acı ile mizah bu romanda yan yana. Yoksullar ve zenginler, toprağa bağlı
köleliğin Gürcistan'da yürürlükten kaldırıldıktan sonra gülümsemeyi ve hüznü paylaşırlar.
Bu coğrafyanın kodamanlarından birisi de Bekina Samanişvili. Dul Bekina bir gün uyanır oğlu Plato ile
gelini Melano'ya "ben evleneceğim" der. Mirasın bölünmesinden korkan Plato şöyle bir çözüm bulur:
yakınlarında yaşayan, iki kez evlenmiş çocuksuz bir kadınla babasını dünya evine sokmak. Uzun
uğraşlardan sonra istenen özelliklere sahip olan Elene'yla karşılaşır. Nikahlar kıyılır, eğlenceler
düzenlenir. Ama umulmadık bir durumla karşılaşır Plato ve karısı: Elene hamiledir. Olaylar akıl almaz
biçimde değişmeye başlar.
Gürcü edebiyatının klasiklerinden olan Samanişvili'nin Üvey Annesi, modern anlatı özelliklerini de
taşıyor. Usta bir gözlemci olan, böylelikle insan doğasının sırlarına bakabilen Kldiaşvili'nin bu romanı
birçok okuma hazzını içeriyor.
Davit Kldiaşvili
Davit Kldiaşvili (1862 - 1931), Gürcistan'ın İmereti bölgesinde Zeda Simoneti'de (bugün Tercola),
fakirleşmiş küçük bir soylu ailenin çocuğu olarak doğdu. Kiev ve Moskova'daki askerî okullarda eğitim
gördü. Rus ordusunda görev yaptı. 1917 Şubat Devrimi'nin ardından askerlikten terhis edildi. Kldiaşvili
en iyi eserlerini, yazarlığının ilk dönemlerinde yazdı. Yazarın Kiev'de okurken Gürcüceyi unuttuğu ve
yeniden öğrenmek durumunda kaldığı söylenir. İlk önemli romanı Solomon Morbeladze 1894'te
yayımlandı. Bu eserini Samanişvili'nin Üvey Annesi (1897), Kamuşadze'nin Zor Hayatı (1900), Rostom
Manvelidze (1910) ve Bakula'nın Domuzları (1920) izledi. İrine'nin Mutluluğu (1897) ve Darispan'ın
Çilesi (1903) yazarın önemli tiyatro oyunları arasında sayılır. Samanişvili'nin Üvey Annesi adlı romanda
toprağa bağlı köleliğin
kaldırılmasından sonra aznaur denilen soyluların düştüğü durum hicvedilmiştir. Trajikomik bir eser olan
romanda trajedinin temelini zor hayat şartları ve yoksulluk oluşturur. Toprağın yeniden paylaşıldığı ve
toprağa bağlı kölelik sonrası ortamda toplumsal şaşkınlığa, yeni zamana uyum sağlayamamanın yarattığı
şaşkınlık da eklenmiştir. Samanişvili'nin Üvey Annesi, yazarın Türkçeye çevrilen ilk romanıdır.
Darispan'ın Çilesi ve Bela adlı oyunları Türkçeye çevrilmiş ve 2007'de tek kitap halinde yayımlanmıştır.