Taşralı

Çehov'un yazınında "Taşralı", "Üç Yıl" ve "Meçhul Bir Adamın Hikayesi" ile

birlikte 19. yüzyılın 90'lı yıllarında yazılan üç büyük yapıtından biri olarak ayrı bir

yer tutar. Çehov, çağdaşı yazarlardan farklı olarak, ilk defa kahramanın "varoluşun

bulanık ortamında" kendisini nasıl hissettiği ve gördüğü konusuyla ilgilenir.

"Taşralı"da yazar takipçi gibi özel bir role soyunmamaktadır. O yalnızca yaşamakta

ve bizzat yaşam sürecinde gördüklerini, hissettiklerini ve düşündüklerini

aktarmaktadır; bu da dünyanın ve insanın Çehov'a kadar bilinmeyen, tümüyle

kendine özgü bir tablosunu sunmaktadır. Yazar okurun karşısına özellikle yaşamın

çıkması ve bunu hiçbir şeyin engellememesi konusuna özen göstermektedir.

Çehov, olgunluk dönemi yapıtlarında, kahramanların tavırlarını ve onların

yazgılarına nüfuz etme ve açıklama getirme olanaklarını, yazarın onlara ilişkin

dünya görüşünü radikal olarak ve bilerek sınırlamaktadır. Çehov öncesi gerçekçi

edebiyat her ayrıntıyı söze döken, hatırı sayılır derecede aktaran olmaya gayret

etmektedir. Çehov'un ilkesel olarak başka bir dünya haritası vardır, onda 'konuşan'

ayrıntılar, karakterolojik anlamda "dillendirilmeyen" ayrıntılarla rahatça

karılmaktadır.

Taşralı adlı yapıtında, tek bir dürüst insanın olmadığı, ıstırap çeken köpeklerin

akıllarını yitirdikleri, çocukların canlı serçeleri cascavlak yolduğu taşranın iç

karartıcı tablosunu çizen yazar, haklarında yeterince doğrucu, sert sözler söylediği

kasabalılara ilişkin kendi görüşünün de yetersiz olduğu kanısına vardırmaktadır.

Acımayı davalara 'tercih etmek' bir çelişkidir; çelişkidir, çünkü insanların davaları

ve düşünceleri, acıma uyandıran olgulara galip gelmelidir.

Taşralı, daha çok kısa öyküleriyle tanınan Çehov'un pek bilinmeyen olgunluk

dönemi yapıtlarından biri, belki de en önemlisidir.