Tek Başına Bir Ümmet

Hz. İbrahim "tek başına bir ümmettir". Bir kitleyi peşine takarak hayra sevkeden insan bir milletin lideri ve önderi demektir. O na hem kendisinin işlediklerinden dolayı mükafat vardır, hem de peşine taktığı kitlelerin amellerinden dolayı mükafat vardır. Ve bu haliyle bir önder sanki bir kitle gibidir, onu tek başına bir fert olarak algılamamak gerekir. Hz. İbrahim le Hz. İsmail arasında geçen olaylar "kana susamış tanrıların, mazoistlerin veya insan celladlarının" hikayesi değildir. Tersine, insanın olgunlaşmasının, bencillik ve hayvani arzulardan kurtularak hürriyete erişinin hikayesidir.