Üç Ölüm

Üç yıl içinde yazılmış üç farklı öykü. Tolstoy külliyatı
içinde küçük ancak büyük yapıtlarını vereceği, çok
uzak olmayan gelecekteki yaklaşımı açısından ince
kırılmalara işaret eden son derece önemli üç işaret
fişeği. 1857'de basılan ilk öykü, İngiliz turistlerin akın
ettiği İsviçre'nin güzide şehri Luzern'de bir sokak
şarkıcısının maruz kaldığı horgörü üzerinden, uygarlık
denen kibirli topluma yöneltilmiş Rousseau'vâri bir
eleştiri. - "Albert'in anlayışa değil doktora ihtiyacı
var." Toplumun alkol bağımlısı yetenekli bir müzik
dehası karşısındaki duyarsızlığına değinen öyküyü
okuduktan sonra, birçoklarının düşündüğünü açıkça
dile getiren yayıncısı şair Nikolay Nekrasov'un bu
sözü, Tolstoy'da gönül kırıklığından çok daha derin
bir kopuşa yol açacaktır. - Son öykü
"Üç Ölüm" üç farklı ölüm deneyimini yan yana
koyarak zihinlerde yeni bir krize ışık yakar.
"Kim tespit edebilir benim için neyin özgürlük, neyin
despotluk, neyin uygarlık, neyin barbarlık olduğunu?
Ve birinin diğeriyle sınırı nerededir bunların? Ve
kimin ruhunda, bu ele avuca sığmaz karmaşıklıktaki
olguları ölçmek için şaşmaz bir terazi vardır?"