Yakın Tarihimizde Masonluk Üzerine Bir Derleme

Masonluğa ait bir derleme. Masonluğun yakın tarihimizde, özellikle 1876-1908 istibdat devri denilen zaman aralığında etken faaliyetlerini içeren denemeler Yazar bu denemelerle geçen yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu içinde türlü mason grupların oynadıkları ve etkileri günümüze kadar izlenebilecek oyunları ortaya koyabilmeyi amaçlıyor. Eski tarihçiler milletlerin hayatını yazmak ve kavramak için halkı idare eden tek kişilerin faaliyetlerini ele alırlardı. Bu faaliyet, onlar için bütün milletlerin faaliyeti demekti. Bunlar, tarihi şahsiyetlerin kitlelerin iradesini ifade ettiğini, faaliyetlerinin kitlelerin faaliyetini temsil ettiğini söylerler. Fakat 18. asırdan sonra böyle bir düşünüş tarihe karıştı. Çünkü bu devirden sonra kitle iradelerinin yönetici şahsa (tarihi şahıslara) geçmesini istemeyen gizli bir teşkilat, milletlerin hayatiyetinde aktif duruma geçti. Bu devirden sonra olaylar eski tarihçi gözü ile kaleme alınamazdı.