Yol Analizi Yaklaşımı ile Para Krizi Modellenmesi

Küreselleşme ile birlikte, bir ülkede meydana gelen para krizi, ülkenin
ekonomik ilişki içinde olduğu diğer ülkelere ilişkinin gücü ölçüsünde hızla
yayılabilmektedir. Bu nedenle ülkeler kendi finansal yapıları ve özellikle
para krizine ilişkin gösterge değişkenleri hakkında sürekli bir durum
değerlendirmesi yapmaktadır.
Literatürde, para krizlerine ilişkin geliştirilen birinci, ikinci ve üçüncü nesil
teorik modellerden yola çıkılarak, kriz göstergesi olarak kullanılan baskı
endeksleri geliştirilmiş ve öncü gösterge özelliği taşıyan değişkenler
belirlenmeye çalışılmıştır. Öncü göstergeler kullanılarak, para krizi erken
uyarı sistemleri geliştirilmiştir. Para krizi erken uyarı sistemlerinde, yaygın
olarak kullanılan Sinyal ve İkili tercih modeli yaklaşımlarının bazı
noktalarda yetersiz kaldığı belirtilmektedir. Bu noktalar, anlamlı bulunan
göstergelerin kendi aralarında etki derecesinin belirlenememesi, büyük
örneklem büyüklüğü ihtiyaç duyması vb. olarak sıralanabilir.
Bu kitap kapsamında, Yol analizi yaklaşımının, Sinyal yaklaşımı ile İkili
Tercih Modellerinin eksikliklerini barındırmaması nedeniyle krize ilişkin
dinamiklerin daha iyi incelenmesini sağladığı iddia edilmektedir. Krize
ilişkin veri kümesi tarafından yansıtılan etki sistemi ile değişkenlerin ve
değişkenlerin gecikmeli değerlerinin önem derecesi belirlenebilmektedir.
Ayrıca krize ilişkin etki zinciri ve süreç daha iyi anlaşılabilmektedir.