Yüreğim Dağlardadır

"Günümüzde insanın evindeyken kendini evinde hissetmemesi bir ahlak sorunudur." der ünlü düşünür Theodor Adorno. Bu ahlak sorunu Saroyan ın birçok yapıtının iskeletini oluşturur. Saroyan eserlerinde öteki kavramını sadece bir kimlik değil bir insanlık sorunu olarak ele alır. Bu kitaptaki iki oyunda da Saroyan, özünde ortak bir temele oturan farklı yabancılaşma serüvenlerinin izleğini sürüyor. İlk oyun Yüreğim Dağlardadır ın kahramanı Jasper MacGregor hor görülmüş, dışlanmış ve artık dünyaya ait olmaktan tamamen uzaklaşmıştır; dünya artık onun için güvenilir bir yer değildir, kendini kalabalıklar arasında değil dağlarda anlamlandırmaktadır. Saroyan, Jasper MacGregor adının, rahatlıkla Kaspar der Krikor olarak da okunabileceğini söyler; haklıdır da... Onun birçok karakterinde olduğu gibi Jasper MacGregor da sürgün bir Ermeni nin karakteristiklerini taşır. İkinci oyun Yaşamak Vakti nde ise uçlarda yaşayan karakterlerin cirit attığı bir ortamda, orkestra şefi Joe çıkar karşımıza. Günlük hayatta karşılaşmaktan kaçındığımız insanların akıl babasıdır Joe. Kabul etseler de etmeseler de onları öteki olmaktan kurtarmaya çalışmaktadır. Şüphesiz, kendisinin ne kadar yabancı olduğunun da farkındadır ama bunu değiştirmeye çalışmaz. Kitapta, derin hümanist öğeler taşıyan bu iki oyunun dışında, Saroyan ın dönemin Amerikan tiyatroculuk anlayışını yerlebir ettiği iki de sunuş yazısı yer almaktadır. Nevi şahsına münhasır bir kişilik olan Saroyan ın yerleşik entelektüel düşünce normlarına başkaldırısını açığa vurduğu başka olaylar da -bazı eserlerini (örneğin Yaşamak Vakti ni) filme çeken Hollywood a sırt çevirmesi, layık görüldüğü Pulitzer Ödülü nü almayı reddetmesi- hâlâ hatırlardadır.